تقابل جویی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاست عراق(2018-2003)

Authors

  • حمید درج دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
  • مجید عباسی دانشیار گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی
Abstract:

هدف: ایران و عربستان دو بازیگر مطرح خاورمیانه و رقیب منطقه‌ای یکدیگر محسوب می‌شوند. در این رابطه، عراق یکی از بازتاب‌های مهم سیاست‌های رقابتی ایران و عربستان در منطقه محسوب می‌شود. تحولات سیاسی و امنیتی سال 2003 میلادی در عراق، منجر به افزایش نقش و تأثیرگذاری جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاسی این کشور شد. در این راستا، عربستان در تلاش است تا ضمن افزایش حوزه نفوذ و گسترش قلمروی ژئوپلیتیکی خود در عراق، از توسعه نفوذ سیاسی و معنوی ایران در این کشور جلوگیری به عمل آورد. از این­رو، هدف اصلی پژوهش، تجزیه و تحلیل سیاست­ها و سازوکارهای عربستان سعودی در مقابله­جویی این کشور با جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاست عراق (2018-2003) می­باشد. روش:پژوهش حاضر در تلاش است؛ با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی و در چارچوب نظریه موازنۀ تهدید، به بررسی ابعاد و زوایای مختلف این موضوع بپردازد. یافته­ها:یافته­ های پژوهش نشان می­دهد که عربستان در پی شکست داعش در سوریه و عراق، با هدف موازنه‌سازی قدرت منطقه‌ای ایران، به اقداماتی چون تحریک سلفی‌گری، دامن‌زدن به ناامنی‌ها در قلمروی ژئوپلیتیکی ایران و تقویت بنیان دفاعی روی آورده است تا از این طریق از رشد فزاینده قدرت ایران در عراق جلوگیری کند؛ از طرفی ایران نیز در تلاش است با تقویت مناسبات خود با عراق پساداعش مانع از تغییر معادلات قدرت به نفع رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی خود به خصوص عربستان در این کشور شود. نتیجه­گیری: نتایخ حاصل از پژوهش نشان می­دهد؛ عربستان سعودی برای احیاء قدرت و نفوذ خود در عراق که بعد از حمله سال2003 آمریکا به این کشور با افزایش و توسعه قلمروی نفوذ تهران در صحنه سیاست عراق همراه بوده است، سیاست کنترل و مهار نفوذ ایران در منطقه از جمله عراق را دنبال می­کند و در این راستا؛ در اتحادی راهبردی با هم­پیمانان منطقه­ای و فرامنطقه­ای خود، به اتخاذ سیاست­هایی علیه منافع تهران در صحنه سیاسی عراق دست زده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هویت و سیاست خارجی تقابل گرایانه عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران

عربستان سعودی از کشورهای مهم و تأثیرگذار در منطقه خاورمیانه است که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی سیاستی تقابل گرایانه در قبال جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کرده است.گرچه در برخی دوره ها بر حسب مقتضیات مقطعی، روابط عربستان سعودی با ج.ا.ایران اندکی بهبود یافت، با این وصف، همواره نوعی تقابل و تضاد حتی در زمان همکاری نیز در سیاست خارجی این کشور در قبال ج.ا.ایران وجود داشته است. در این پژوهش در پاسخ ...

نقش عربستان سعودی در امنیتی‌سازی ایران؛ راهبرد جمهوری اسلامی ایران

هدف این مقاله، بررسی رویکرد عربستان در دوره ملک‏ سلمان درخصوص ایران و راهبرد جمهوری اسلامی ایران در برابر اقدامات سعودی‏هاست. فرضیه مقاله این است که عربستان سعودی در دوره ملک سلمان، در نقش «بازیگر کارکردی» در نظریه امنیتی‏سازی، بیش از هر زمانی در راستای امنیتی‏سازی جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده است. یافته اصلی مقاله این است که حمایت از امنیتی‏سازی نقش منطقه‏ای ایران در خاورمیانه، محور اصلی سیاس...

full text

مقایسه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در قبال عراق پس از سقوط صدام

کشور جمهوری عراق پس از سقوط صدام دیکتاتور حزب بعث، به عنوان یک قدرت نو ظهور سیاسی جدید در منطقه خاورمیانه با رویکرد حکومت شیعی شده و به علت موقعیت جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک جدید و ژئواکونومیک منطقه­ای و بین­المللی (منابع نفت) برای هر دو کشور ایران و عربستان و قدرت­های فرا منطقه­ای در جهت حفظ منافع ملی و منطقه­ای به میدان رقابت سیاسی و نفوذ و تأثیر­گذاری و جلب اتحاد استراتژیک با کشور عراق تبدی...

full text

پیوند کد و ژنگان ژئوپلیتیک در سیاست خارجی: مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی

بهره‌گیری از مفاهیم سایر علوم گاه می‌تواند در فهم بهتر مناسبات سیاسی و بین‌المللی راه‌گشای پژوهشگران باشد. یکی از بهره‌های مفهومی که در منظومه ژئوپلیتیک کاربرد یافته است، مفهوم «کد» و «ژنوم» ژئوپلیتیک است. ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه ژنتیک سیاست هر کشور است که رفتار کشورها را در عرصه داخلی و به ویژه خارجی تحت تأثیر قرار می‌دهد.کشورها ژنوم‌های سایر بازیگران را به عنوان کدهای ژئوپلیتیک در نظر می‌گیرند. ...

full text

مؤلفه هویت و تأثیر آن بر سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران

عربستان سعودی یکی از کشورهای مهم و تأثیرگذار در منطقه خاورمیانه است که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، سیاست خارجی خصمانه و تقابل‌گرایانه‌ای در قبال جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته است. سؤال مقاله حاضر این است که محرک اصلی رفتار عربستان در قبال جمهوری اسلامی ایران به چه عاملی بر‌می‌گردد؟ فرضیه نویسنده این است که ادراکات و برداشت‌های هویت‌بنیان عربستان سبب شده تا این کشور سیاستی خصمانه و تقابل‌...

full text

عربستان سعودی و تهدید امنیتی جمهوری اسلامی ایران

در طول ماه‌های گذشته، عربستان سعودی دستخوش برخی تحولات در سطوح مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی شده است که از جمله می‌توان به گسترش روابط با ایالات متحدۀ آمریکا و خرید کلان تسلیحاتی از این کشور، تنش در روابط با قطر، انتصاب محمد بن‌سلمان به ولیعهدی و آشکار کردن روابط با رژیم صهیونیستی اشاره کرد. نکتۀ شایان توجه در همۀ این تحولات، دستمایه قرار دادن بهانۀ مقابله با نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی ای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 1

pages  51- 76

publication date 2020-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023